Maj 2020 - kalendarium

1 V MIĘDZYNARODOWE ŚWIĘTO PRACY

 1 V 1940 Urodził się EDWARD REDLIŃSKI, prozaik, scenarzysta i dramatopisarz, reporter, autor groteskowo-realistycznych powieści i opowiadań m. in. Listy z Rabarbaru, Szczuropolacy, Konopielka, Awans, Krfotok.

80. rocznica urodzin

 1 V 1980 Urodził się JACEK DEHNEL, poeta, prozaik i tłumacz, autor powieści m. in. Lala, Rozdarta zasłona.

40. rocznica urodzin

2 V DZIEŃ FLAGI RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

2 V DZIEŃ POLONII I POLAKÓW ZA GRANICĄ

3 V ŚWIĘTO KONSTYTUCJI 3 MAJA

 3 V 1660 TRAKTAT POKOJOWY W OLIWIE pomiędzy Szwecją a Rzeczpospolitą kończący potop szwedzki, na mocy traktatu Jan II Kazimierz zrzekł się praw do tronu szwedzkiego, a Rzeczpospolita zatrzymała część Inflant.

360. rocznica

3 V ŚWIATOWY DZIEŃ WOLNOŚCI PRASY

4 V 1910 Urodził się JERZY WALDORFF (zm. 29 XII 1999), pisarz, publicysta, krytyk muzyczny i działacz społeczny, inicjator społecznej zbiórki pieniędzy na odnowę warszawskich Starych Powązek.

110. rocznica urodzin

5 V 1900 Urodziła się IRENA ZARZYCKA (zm. 26 V 1993), pisarka, objęta zapisem cenzury w PRL, autorka powieści m. in. Dzikuska, Tabor, Pod wiatr.

120. rocznica urodzin

6 V 1950 Urodził się ZBIGNIEW WODECKI (zm. 22 V 2017), polski piosenkarz, muzyk multiinstrumentalista i kompozytor, autor przebojów m. in. Chałupy Welcome to, Lubię wracać tam, gdzie byłem, Z Tobą chcę oglądać świat, Zacznij od Bacha.

70. rocznica urodzin

7 V 1840 Urodził się PIOTR CZAJKOWSKI (zm. 6 XI 1893), rosyjski kompozytor i pianista, klasyk romantyzmu, autor poematów symfonicznych, oper, baletów, koncertów, symfonii, m.in. I koncertu fortepianowego b-moll, jednego z najbardziej znanych koncertów fortepianowych na świecie.

180. rocznica urodzin

8 V DZIEŃ BIBLIOTEKARZA I BIBLIOTEK

8 V MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ZWYCIĘSTWA

8 V 1880 Zmarł GUSTAVE FLAUBERT (ur. 12 XII 1821), francuski pisarz, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli realizmu, autor powieści m. in. Pani Bovary, Szkoła uczuć.

140. rocznica śmierci

9 V ŚWIĘTO UNII EUROPEJSKIEJ

9 V 1805 Zmarł FRIEDRICH von SCHILLER (ur. 10 XI 1759), niemiecki poeta, dramatopisarz, historyk i estetyk, wybitny przedstawiciel klasyki weimarskiej, twórca dramatów m. in. Maria Stuart, Intryga i miłość, ballad Rękawiczka.

215. rocznica śmierci

9 V 1935 Urodziła się HALINA POŚWIATOWSKA (zm. 11 X 1967), poetka, prozaik, autorka zbiorów poezji m. in. Hymn bałwochwalczy, Oda do rąk, Dzień dzisiejszy, autobiografii Opowieść dla przyjaciela.

85. rocznica urodzin

12 V MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ PIELĘGNIAREK

12 V 1970 Zmarła NELLY SACHS, właśc. Leonie Sachs (ur. 10 XII 1891), niemiecka poetka i dramatopisarka pochodzenia żydowskiego, autorka m. in. zbiorów poetyckich W mieszkaniach śmierci, Ciemnienie gwiazd, sztuk teatralnych Znaki na piasku, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1966 r.

50. rocznica śmierci

12 V 1970 Zmarł WŁADYSŁAW ANDERS (ur. 11 VIII 1892), generał i polityk, dowódca Armii Polskiej w ZSRR, Armii Polskiej na Wschodzie i 2 Korpusu Polskiego znanego z walk o Monte Cassino.

50. rocznica śmierci

 12 V 1935 Zmarł JÓZEF PIŁSUDSKI (ur. 5 XII 1867), działacz społeczny i niepodległościowy, żołnierz, polityk, mąż stanu, członek Polskiej Partii Socjalistycznej i jej przywódca w kraju, komendant 1 Brygady Legionów, naczelny wódz Armii Polskiej, naczelnik państwa, pierwszy marszałek Polski, przywódca obozu sanacji po przewrocie majowym, dwukrotny premier Polski.

85. rocznica śmierci

14 V 1925 Zmarł HENRY RIDER HAGGARD (ur. 22 VI 1856), angielski powieściopisarz, autor powieści przygodowych, awanturniczych, m. in. Kopalnia króla Salomona, Kleopatra, Pierścień królowej Saby.

95. rocznica śmierci

14 V 1930 Zmarł WŁADYSŁAW ORKAN, właśc. Franciszek Ksawery Smaciarz (Szmaciarz) (ur. 27 XI 1875), prozaik, dramaturg, publicysta i poeta, tworzący w okresie Młodej Polski, autor m.in. powieści Komornicy, W roztokach.

90. rocznica śmierci 145. rocznica urodzin

15 V MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ RODZINY 16 V 1920 Urodził się LEOPOLD TYRMAND (zm. 19 III 1985), prozaik dziennikarz i publicysta, miłośnik i popularyzator jazzu, autor m. in. Dziennika 1954, powieści Zły.

 100. rocznica urodzin 35. rocznica śmierci

 17 V 1870 Urodził się LUCJAN RYDEL (zm. 8 IV 1918), poeta, prozaik, dramatopisarz i tłumacz, jego ślub z córką chłopa z Bronowic stał się wydarzeniem społecznym i artystycznym oraz inspiracją dla Wyspiańskiego do napisania Wesela.

150. rocznica urodzin

17 V 1900 Urodził się WŁADYSŁAW RYMKIEWICZ (zm. 13 I 1984), prozaik, ojciec Jarosława Marka, z zawodu adwokat, autor powieści historycznych m. in. Romans królewski, Portret królowej, powieści społeczno-obyczajowych: Ludzie bez jutra.

120. rocznica urodzin

17 V ŚWIATOWY DZIEŃ TELEKOMUNIKACJI

18 V MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ MUZEÓW

18 V 1910 Zmarła ELIZA ORZESZKOWA (ur. 6 VI 1841), powieściopisarka, nowelistka i publicystka, propagatorka pracy organicznej, autorka m. in. powieści Nad Niemnem, Meir Ezofowicz, Niziny, Dziurdziowie, zbiorów opowiadań i nowel Gloria victis.

110. rocznica śmierci

19 V 1965 Zmarła MARIA DĄBROWSKA (ur. 6 X 1889), powieściopisarka i publicystka, eseistka, tłumaczka, jedna z ważniejszych polskich powieściopisarek XX wieku, autorka m. in. sagi rodzinnej Noce i dnie.

55. rocznica śmierci

 20 V 1955 Urodził się ZBIGNIEW PREISNER, kompozytor, twórca muzyki filmowej, m. in. do filmów Krzysztofa Kieślowskiego Podwójne życie Weroniki, Trzy kolory. Niebieski, telewizyjnego cyklu Dekalog oraz do filmów Agnieszki Holland Tajemniczy ogród, Europa, Europa.

 65. rocznica urodzin

20 V 1935 Urodziła się HANNA KRALL, pisarka, publicystka, reporterka, autorka m. in. prozy reportażowej Zdążyć przed Panem Bogiem, napisanej na podstawie wspomnień Marka Edelmana, dowódcy powstania w getcie warszawskim.

 85. rocznica urodzin

21 V ŚWIATOWY DZIEŃ RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ

21 V 1930 Urodził się SYLWESTER CHĘCIŃSKI, scenarzysta i reżyser filmowy, twórca filmów m. in. Wielki Szu, trylogii Sami swoi, Nie ma mocnych, Kochaj albo rzuć.

90. rocznica urodzin

22 V DZIEŃ PRAW ZWIERZĄT

22 V 1885 Zmarł VICTOR MARIE HUGO (ur. 26 II 1802), francuski pisarz, polityk, jeden z najważniejszych twórców literatury francuskiej i czołowy przedstawiciel romantyzmu francuskiego, autor m.in. powieści Nędznicy, Katedra Marii Panny w Paryżu.

135. rocznica śmierci

24 V 1940 Urodził się IOSIF BRODSKI (zm. 28 I 1996), rosyjski poeta, eseista i tłumacz, autor zbiorów wierszy i poematów m. in. Wielka elegia dla

Johna Donne'a, Koniec pięknej epoki, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1987.

80. rocznica urodzin

24 V 1905 Urodził się MICHAIŁ ALEKSANDROWICZ SZOŁOCHOW (zm. 21 II 1984), rosyjski powieściopisarz, autor m. in. epopei powieściowej Cichy Don, Los człowieka, laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1965 r.

115. rocznica urodzin

26 V DZIEŃ MATKI

27 V 1840 Zmarł NICCOLÒ PAGANINI (ur. 27 X 1872), włoski skrzypek i kompozytor, twórca wariacji, koncertów skrzypcowych, autor słynnych 24 Kaprysów na skrzypce solo, najwybitniejszy wirtuoz skrzypiec wszech czasów.

180. rocznica śmierci

30 V 1640 Zmarł PETER PAUL RUBENS (ur. 28 IV 1577), flamandzki malarz, rysownik i grafik, jeden z najwybitniejszych twórców okresu baroku, autor Ogrodów miłości, Tańca wieśniaków, krajobrazów będących jednymi z najpiękniejszych dzieł sztuki flamandzkiej m. in. Zachód słońca, krajobrazów z tęczą, Powrót z pracy.

 380. rocznica śmierci

30 V 1960 Zmarł BORIS PASTERNAK (ur. 10 II 1890), rosyjski prozaik, poeta i tłumacz pochodzenia żydowskiego, autor powieści Doktor Żywago, laureat Nagrody Nobla w 1958 roku, której nie przyjął.

60. rocznica śmierci 130. rocznica urodzin

 31 V 1800 Zmarł MICHAŁ KAZIMIERZ OGIŃSKI (ur. 1728 (1730, 1731?), magnat, hetman wielki litewski, poeta i kompozytor, budowniczy Kanału Ogińskiego, łączącego dorzecze Dniepru i Niemna, autor m.in. opery Cyganie do libretta Franciszka Kniaźnina.

 220. rocznica śmierci

31 V ŚWIATOWY DZIEŃ ROZWOJU KULTURALNEGO